102 cytaty o fotografii

Przygotowując dla was  tę listę natrafiłem na całą masę perełek. Niektóre nadawałyby się na tytuł całego zestawu: Fotografia to smakowanie życia w 1/100 sekundy (francuskiego fotografa Marc Riboud), ale wyróżniając w ten sposób jedną sentencję podpadłbym samemu sobie – lekceważąc inne, równie dobre powiedzenia. Zdecydowałem więc, że zostanę przy nazwie:

102 Inspirujące cytaty o fotografii

Mam nadzieję, że zrobiliście już swoje pierwsze 10 tysięcy zdjęć – Henri Cartier-Bresson twierdzi, że dopiero po tylu ujęciach człowiek zaczyna fotografować we właściwy sposób.

Na początek mam dla was dobrą wiadomość:

Nie musicie zgadzać się ze wszystkim co powiedzieli na temat fotografii praktycy i teoretycy tej dziedziny – znani z podręczników o fotografii. Ilu ludzi, tyle interpretacji fotografii. Znajomość tych sentencji może jedynie pomóc w głębszym rozumieniu potrzeby serca jaką jest uwiecznianie tego co tak szybko nam umyka.

Zestawienie tak dużej ilości aforyzmów, cytatów czy sentencji (w jednym miejscu) pokazuje, że choć wszyscy robimy to samo (fotografujemy) to jednak każdy nas robi to zupełnie inaczej i myśli o tym w inny sposób.

Zanim zaczniecie czytać…

Przyznam się wam do pewnego rozczarowania, które sprawił mi fotograf Robert Capa. Gdy zaczynałem fotografować fascynowałem się historiami reporterów agencji Magnum Photos. Jakoś nieszczególnie podobały mi fotografie, które robił Capa, ale podziwiałem jego odwagę. Sentencja o podchodzeniu blisko (jeśli twoje zdjęcia nie są wystarczająco dobre to znak, że nie byłeś dostatecznie blisko) motywowała mnie by przełamywać się i być bliżej fotografowanych historii.

Czy fotografia kłamie?

Potem okazało się, że jedno z jego najbardziej znanych zdjęć „Upadający żołnierz” to mistyfikacja, a nie żaden „decydujący moment”, czy prawda pokazana na zdjęciu. Dlatego zamiast cytatu o podchodzeniu blisko polecam punkty: 3 i 69 oraz to co powiedział Philip Jones Griffiths: Jeśli twoje zdjęcie jest niewystarczająco dobre, prawdopodobnie byłeś zbyt blisko…

Cytaty, aforyzmy, sentencje:

O sprzęcie fotograficznym:

1. Aparat fotograficzny jest dla artysty kolejnym narzędziem. Jeżeli się nad tym zastanowić, to jest to mechanizm podobny do skrzypiec. To artysta jest w stanie tworzyć sztukę nie aparat. Brett Weston

2. Ludzie ulegają złudzeniu, że fotografowanie jest bardzo proste… Technicznie jest to jednak złożona sprawa. Twój sprzęt daje ci tak wiele możliwości, że mogą cię one łatwo rozpraszać. Moim uczniom radzę, aby jak najbardziej ograniczali swój sprzęt. Brett Weston

Co przedstawiają zdjęcia:

3. Chociaż fotografie nie mogą kłamać, kłamcy mogą fotografować. Lewis Hine

4. Dobra fotografia nie jest tylko reprodukcją przedmiotu lub grupy przedmiotów – jest interpretacją natury, reprodukcją wrażeń fotografa, którą pragnie przekazać innym. Lewis Hine

Poeta obrazu: Ansel Adams 

5. Chciałbym czasem znaleźć się w takim miejscu, gdzie Bóg czeka tylko, aby komuś otworzyć migawkę. Ansel Adams

6. Dwanaście świetnych fotografii każdego roku to wspaniały plon. Ansel Adams

7. Fotografia jako potężne medium wyrazu i komunikacji oferuje nieskończoną różnorodność postrzegania, interpretacji i działania. Ansel Adams

9. Nie istnieją reguły opisujące dobrą fotografię, są tylko dobre fotografie. Ansel Adams

10. Mądrość zebrana przez lata nauczyła mnie, że każde doświadczenie jest nowym odkryciem.  Ansel Adams

11. Odkryłem, że choć aparat fotograficzny nie może wyrazić duszy, to może to zrobić fotografujący! Ansel Adams

14. W życiu nie istnieją rzeczy bezwzględnie duże lub małe. To jak je widzimy, jest zależne tylko od nas. W przypadku fotografii, w której ustawienie aparatu i dobór obiektywu wpływają na sposób pokazywania świata, ta kwestia nabiera jeszcze większego znaczenia. Chris Orwig

Roland Barthes. Autor książki: „Światło Obrazu”

15. Fotografia staje się więc dla mnie dziwacznym medium, nową formą halucynacji: fałszywą na poziomie postrzegania, prawdziwą na poziomie czasu. Halucynacją umiarkowaną, w pewnym sensie skromną, podzieloną (z jednej strony „nie ma tego tutaj”, z drugiej „ale to naprawdę było”). Szalony obraz, ocierający się o rzeczywistość. Roland Barthes

16. Za każdym razem, gdy czytałem coś o Fotografii, myślałem o jakimś ulubionym zdjęciu i doprowadzało mnie to do pasji. Roland Barthes

17. Fotograf musi strasznie walczyć, aby fotografia nie stała się śmiercią. Roland Barthes

Niepowtarzalny HCB:

18. Twoje pierwsze dziesięć tysięcy zdjęć będzie najgorsze. Henri Cartier-Bresson

20. Fotografia mnie właściwie nie interesuje. Jest dla mnie jedynie narzędziem pracy, jak pędzel czy ołówek, i tylko jako narzędzie ją szanuję. Henri Cartier-Bresson

21. Fotografować to znaczy wstrzymać oddech, uruchamiając wszystkie nasze zdolności w obliczu ulotnej rzeczywistości. Henri Cartier-Bresson

22. Myśl o zdjęciu zawsze przed jego zrobieniem i po. Nigdy w trakcie. Sekretem jest czas. Nie musisz działać szybko. Fotografowany model musi zapomnieć o tobie, a gdy już to się stanie, musisz działać bardzo szybko. Henri Cartier-Bresson

23. Do obiektywu trzeba podkraść się na palcach, nawet w przypadku martwej natury. Trzeba włożyć aksamitne rękawiczki i być czujnym. Bez przepychania i tłoczenia się: wędkarz zawczasu nie wzburza wody. Henri Cartier-Bresson

24. Najtrudniejszą rzeczą w fotografii jest portret. Musisz wejść z aparatem między skórę a koszulę fotografowanej osoby. Henri Cartier-Bresson

25. Fotografowanie – podobnie, jak stosowanie wszelkich innych środków wyrazów – nie jest wymyślaniem, lecz odkrywaniem. Fotografia, to możliwość krzyku, wyzwolenia, a nie próba udowodnienia własnej oryginalności. To sposób życia. Henri Cartier-Bresson

26. Kiedy fotografuję, to otwartym okiem patrzę na świat, a zamkniętym spoglądam w głąb siebie. Henri Cartier-Bresson

28. Fotografia jest dla mnie sztuką obserwacji. To umiejętność znalezienia czegoś interesującego w zwykłym miejscu. Odkryłem, że nie jest zbyt istotne co widać – istotne jest to, co potrafisz z tym zrobić. Elliott Erwitt 

29. Fotografia nie jest związana z patrzeniem, lecz z czuciem. Jeżeli nie czujesz nic w tym, na co patrzysz, nigdy nie uda ci się sprawić, aby ludzie patrząc na twoje zdjęcia, cokolwiek odczuwali. Don McCullin

30. Używam aparatu tak jak szczoteczki do zębów. Robi swoją robotę. Don McCullin

31. Fotografie to kęsy czasu, które można wziąć do ręki. Angela Carter

32. Odkryłem fotografię więc mogę się zabić.Nie mam nic więcej do nauki. Pablo Picasso

Artyści kontra rzemieślnicy

33. Istnieją dwa rodzaje fotografów: tacy, którzy komponują zdjęcia, i tacy, którzy je robią. Pierwsi pracują w pracowniach, dla drugich świat jest pracownią. I dla tych nie istnieje zwyczajność każda rzecz w ich życiu może być źródłem inspiracji. Ernst Haas

34. Zdjęcie to wyrażanie wrażeń. Jeżeli piękno nie będzie istnieć w nas samych, to jak w ogóle będziemy mogli je zauważyć? Ernst Haas

35. Im mniej opisowe jest zdjęcie, tym bardziej pobudza ono wyobraźnię. Im mniej informacji, tym więcej aluzji; im mniej prozy, tym więcej poezji. Ernst Haas

36. Jeżeli coś mnie zainteresowało, zaskoczyło czy pobudziło do pracy, to jest to wystarczający powód, żeby podziękować Bogu i działać!. Odważyć się na bycie irracjonalnym! – uwolnić od formy, otworzyć na każdy świeży impuls. Edward Weston

Kiedy schować aparat do torby?

37. Nigdy nie chowaj aparatu zanim nie opuścisz miejsca sesji. Joe McNally

38. Fotografia jest nie tylko odbitką na papierze światłoczułym, jest także zwierciadłem świata, czasem krzywym, kiedy indziej wiernym, jest przedłużeniem w czasie ulotnego spojrzenia oka, jest narzędziem urabiania umysłów. Urszula Czartoryska

O fotografii ulicznej

39. Jeśli potrafisz poczuć zapach ulicy patrząc na zdjęcie to masz do czynienia z fotografią uliczną. Bruce Gilden

40. Większość artystów rozpoczyna pracę od białej kartki albo pustego blejtramu. Tylko fotograf od samego początku ma przed sobą skończone dzieło. Edward Steichen

41. Jeżeli nie jesteś zdolny widzieć więcej ponadto co widzialne, nie możesz zobaczyć niczego. Ruth Bernhard

42. Kiedy fotografuję, to w rzeczywistości poszukuję odpowiedzi na pytanie: „czym są rzeczy”? Wynn Bullock

To co niewidzialne dla oczu

43. Aparat fotograficzny jest nie tylko przedłużeniem oka, ale również umysłu. Może widzieć ostrzej, dalej, bliżej, wolniej i szybciej niż oko. Może ujrzeć niewidzialne światło. Dzięki niemu możemy zobaczyć przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Zamiast używać aparatu tylko do odtwarzania obrazów chciałbym stosować go, tak by to, co niewidzialne dla oczu, stało się widzialne. Wynn Bullock

44. Światło jest źródłem wszystkiego. Tym, co sprawia, że rzeczy stają się widzialne dla oczu. Tym, co sprawia, że skały nie rozpadają się. Moje poglądy są głęboko uzależnione od wiary w to, że rzeczy są pewną pochodną emitowanej energii. Światło to najpełniejsza prawda wszechświata. Wynn Bullock

45. Fotografia to smakowanie życia w 1/100 sekundy. Marc Riboud

46. Myślę, że fotografie powinny prowokować i nie pokazywać tego, co jest już znane. Nie wymaga ani wielkiej siły ani magii odtworzenie czyjejś twarzy na zdjęciu. Magią jest postrzeganie ludzi w zupełnie nowy sposób. Duane Michals

Dziś pewnie powiedziałby o obróbce:

47. Kiedy słyszę, że ktoś chwali się, że pracował przez trzy dni w ciemni, by wykonać kopie – moim pierwszym odruchem jest podejrzenie, że jest on bardzo niekompetentnym laborantem albo wyjątkowo głupim fotografem. Duane Michals

48. Myślę, że najlepsze fotografie powstają na obrzeżach wydarzeń. Fotografując w różnych sytuacjach, zawsze najciekawsze zdjęcia powstawały nie w samym centrum wydarzeń tylko w ich otoczeniu. William Albert Allard

49. Na moich zdjęciach kolor i kompozycja są nierozłączne. Widzę w kolorze. William Albert Allard

50. Nagle dostrzegłam, że wszystko dokoła jest fascynujące. Ale dopiero na fotografii. Joanna Helander

51. Podstawy natury technicznej łatwo jest opanować, a tak naprawdę chodzi o działanie twórcze. Joanna Helander

52. Nawet najbardziej doświadczeni fotografowie nie są do końca pewni wyników swoich działań. Matthew Brady

53. Nie wierzę, że przeciętny człowiek potrzebuje „mapy” swojej twarzy. Myślę, że chciałby, aby była ona wyidealizowana. Louis Fabian Bachrach

54. Problemem fotoamatora jest to, że nie ma on powodów do robienia zdjęć. Terence Donovan

Susan Sontag. Książka: „O fotografii”

55. Fotografowanie – to w gruncie rzeczy akt nieinterwencji. Susan Sontag

56. Fotografowanie jest równoznaczne z przywłaszczaniem sobie zdejmowanego przedmiotu. Oznacza to wchodzenie w pewnien stosunek, który kojarzy się nam z poznaniem, czyli zawładnięciem. Susan Sontag

57. Im aktywniej patrzysz, tym działanie staje się bardziej intuicyjne i naturalne, podświadome i swobodne. Wraz z nabieraniem praktyki Twoje oko w sposób całkowicie podświadomy i intuicyjny będzie zwracać się ku światłu, a światło będzie kierować się w stronę Twojego oka. Wayne Rowe

58. Aparat fotograficzny – to moje narzędzie. Dzięki niemu nadaje sens wszystkiemu, co mnie otacza. Andre Kertesz

Zdjęcia w samo południe? 

59. Nigdy nie rób zdjęć w południe w pełnym słońcu. Jeżeli widzisz spacerującą Elle MacPherson z tygrysem na smyczy na tle wozu, poczekaj do zachodu słońca. Philip Greenspun

60. Jest jedna rzecz, którą musi posiadać każda fotografia – ludzki wymiar. Ten rodzaj fotografii to realizm, jednakże realizm to nie wszystko. Musi jeszcze temu towarzyszyć wizja i dopiero połączenie tych dwóch cech tworzy dobre zdjęcie. Trudno jest określić cienką linię, gdzie kończy się materia, a zaczyna umysł. Robert Frank

61. Problem z kolorami polega na tym, że trudno jest czasem zapomnieć o nich, tak aby nie robić tylko kolorowych obrazków, ale zdjęcia o czymś opowiadające. To trudne zadanie. Często bowiem barwy zdają się na tyle dominować, że stają się zaledwie dekoracją. Tylko nieliczni potrafią tak wykorzystać kombinację barw i treści, aby osiągnąć wspaniały wynik, w przeciwnym razie mamy do czynienia z pustką. Mary Ellen Mark

62. Rutynowo fotografuję w myśli wszystko, co widzę. Minor White

63. Przedmiotem fotografii nie są fotografowane rzeczy, lecz to, jak one wyglądają po sfotografowaniu. Garry Winogrand

Ciekawość fotografa:

64. Fotografuję, żeby się przekonać, jak to będzie wyglądało na zdjęciu. Garry Winogrand

65. Przykazanie dla fotografów i innych twórców: nie pożyczaj duszy od innego artysty, choćby nie wiem jak ci się spodobała, ponieważ w tym samym momencie stracisz swoją duszę, która jest źródłem wyjątkowości tego, co robisz. Amen. Joanna Maria Rybczyńska

Nie ma brzydkich modeli, są tylko źli fotografie?

66. Również piękności mogą źle wyglądać. Jeśli w odpowiednim momencie sfotografujesz piękność w niewłaściwym świetle – katastrofa. Andy Warhol

67. Fotografując staraj się pokazać to czego bez ciebie, nikt by nie zobaczył.  Robert Bresson

68. Sztuka nie produkuje niczego. Artyści są wyłącznie krytykami życia. Są także krytycy, co ich krytykują, choć sami stworzyć niczego nie potrafią. Krytycy to najbardziej nieproduktywna grupa „arystokratów” na świecie. Hagiwara Sakutaro

69. Każda fotografia jest propagandą. Martin Parr

70. Fotografia jest najprostszą rzeczą na świecie, ale jest bardzo skomplikowana, żeby naprawdę działała. Martin Parr

71. Pragnęłam utrwalić wszelkie przejawy piękna, jakie pojawiły się przede mną, i wreszcie pragnienie to zostało spełnione. Julia Margaret Cameron

72. Jako fotografowie musimy nauczyć się osłabiać siłę naszych przekonań. Gdy podchodzisz do przedmiotów, koncentruj na nich wzrok, rozglądaj się na lewo, przenoś spojrzenie na prawo. Obserwuj, jak rosną, gdy się przybliżają i jak się ze sobą łączą lub jak się od siebie różnią, kiedy zamieniasz pozycję. Stopniowo powstają między nimi relacje – niekiedy ich charakter wydaje się być ostateczny. Wtedy rób zdjęcie. Aaron Siskind

Sztuka, nauka, technika:

73. Sztuka to codzienne wyzwania; technikę należy zdobyć, aby mieć kontrolę nad czasem. W fotografii nauka i sztuka są jednością, nie zaś swoim przeciwieństwem. Yousuf Karsh

74. W fotografii bardzo istotny jest element nowości. Osobiście staram się nie powtarzać. Potrzebuję takich bodźców, które popychają mnie do przodu z jednego nowo odkrytego świata do następnego. Jest coś demoralizującego w tym, że powraca się do tych samych miejsc aby powtórzyć zdjęcia. W ten sposób nie można patrzeć na fotografowane obiekty świeżym okiem – zawsze będzie się porównywać je z tym, co się zapamiętało. Margaret Bourke-White

Głębia uczucia

75. W doskonałej fotografii chodzi o głębię uczucia, nie o głębię ostrości. Peter Adams

76. Fotografia to narzędzie pozwalające dawać sobie radę ze sprawami, które wszyscy znają, nie zwracają jednak na nie uwagi. Moje zdjęcia mają przedstawić coś, czego nie dostrzegacie. Emmet Gowin

Najlepszy aparat?

79. W powszechnym odczuciu fotografia jest świadectwem, bardziej wiarygodnym niż rysunek, ponieważ sugeruje większą obiektywność i precyzję rejestracji rzeczywistości znajdującej się przed obiektywem. Mirosław Brzostowski

80. Wielu ludzi pyta mnie, dlaczego wciąż noszę ze sobą aparat i dlaczego robię zdjęcia. Wówczas odpowiadam „a dlaczego Ty jesz”? James Lalropui Keivom

81. Od zawsze ścigam światło, ono zmienia zwykłość w magię. Trent Parke

82. Każdy może zrobić jedno dobre zdjęcie, mi poszło lepiej bo zrobiłem dwa. David Bailey

83. Fotografia nie ma zasad. To nie sport. Ważny jest efekt, a nie sposób, w jaki został osiągnięty. Bill Brandt

I znowu „światło”:

84. Światło tworzy zdjęcie. Musisz je czuć, podziwiać i kochać. Przede wszystkim jednak poznawaj światło. Studiuj je ze wszystkich sił, a poznasz klucz do fotografii. George Eastman

85. Idealna fotografia, która sprzedaje musi być bardzo zmysłowa. Jednak wykorzystanie zmysłowości musi być kontrolowane. W rzeczywistości odnoszące sukcesy agencje reklamowe bardziej cenią zmysłowe obrazy niż redakcje czasopism, ponieważ lepiej wiedzą jak „kupić” publiczność. Irving Penn

86. Większość ludzi próbuje zawrzeć w fotografii zbyt wiele elementów. Jeżeli robisz zdjęcie dziecka bawiącego się na łące, fotografuj dziecko, a nie drzewa, dom i wszystko, co jest w zasięgu wzroku. Fotografia jest w rzeczywistości pewną deklaracją i im bardziej jest przejrzysta, tym jest lepsza. Eliot Elisofon

87. Wybierz temat i pracuj nad nim do wyczerpania… Musi to być coś, co naprawdę kochasz lub wyjątkowo nienawidzisz. Dorothea Lange

Minimum sprzętu:

88. Zawsze ograniczam mój sprzęt do minimum: dwa aparaty, każdy z trzema obiektywami, flesz i asystent. Nie chcę spędzać zbyt wiele czasu na myśleniu o wyposażeniu. Ten czas jest mi potrzebny, aby skoncentrować się na modelce i świecie dokoła niej. Helmut Newton

„Jak” czy „dlaczego”?

89. Zawsze znajdzie się ktoś, kto zwraca uwagę tylko na aspekt techniczny. Ci ludzie najczęściej zadają pytanie „jak”, podczas gdy tacy, których cechuje ciekawość świata, pytają „dlaczego”. Osobiście wolę inspirację od informacji. Man Ray

90. Jeśli celem, który sobie stawiasz, jest efektowna ekspresja wizualna, jego osiągnięcie umożliwi Ci sztuka dobrej kompozycji. Freeman Patterson

91. Zdarzają się chwile, gdy nie masz przy sobie aparatu i wówczas widzisz najwspanialszy zachód słońca lub najpiękniejszą scenę, jaką zawsze chciałeś zobaczyć. Nie przejmuj się tym, że nie możesz go sfotografować. Usiądź i rozkoszuj się tym widokiem. DeGriff

92. Czasem najtrudniej jest zrobić najprostsze zdjęcia. Neil Leifer

93. Fotografia potrafi bezwzględnie określić fizyczność czasu, przestrzeni i następujących po sobie faktów. Wojciech Wieteska

94. Żadne miejsce nie jest nudne, jeżeli jesteś wyspany i masz cały nienaświetlony film. Robert Adams

95. Patrz oczyma, fotografuj sercem. David duChemin

96. Jeśli spędzę jakiś dzień nie zajmując się fotografią, to mam wrażenie, jakbym zapomniał o czymś bardzo ważnym, jakbym zaniechał funkcji życiowych. Zapomniał się obudzić. Richard Avedon

97. Jeśli nasze zdjęcie wywiera wrażenie, to jest ono właśnie dobre, choćby było niespodziewane w swej oryginalności. Andreas Feininger

98. Na wiosnę jak co roku miliony amatorów fotografii wychodzą z domu by powtarzać wciąż te same, nudne ujęcia. Zapytani, po co to robią, zwykle nie potrafią wskazać powodu. Andreas Feininger

99. Amator martwi się o sprzęt, profesjonalista o kasę, a mistrz czeka na światło. – Anonim

100. Obiektyw aparatu fotograficznego, jak oko mitycznego cyklopa, jest wszechwidzące: ukazuje nam cały, bogaty świat, staje się naszym własnym okiem, wzbogaca umysł, bawi, uczy i zadziwia. Henryk Latoś